Naar een Apeldoorn zonder afval

“Je bent niet alleen maar bezig met jezelf zeggen mensen vaak. Ze ervaren echt zingeving sinds ze vrijwilligerswerk doen.” Aan het woord is Marloes, vrijwilligerscoördinator bij Stichting Present Apeldoorn . “Voor andere mensen is het een manier om even uit hun eigen wereld te kunnen stappen en contact met anderen te hebben. Er zijn vrijwilligers die zich eenzaam voelen en nieuwe contacten opdoen door mee te doen aan een project. Zo hebben we een duo dat elkaar bij een verhuisklus ontmoette en nu wekelijks samen koffiedrinkt.” Coördinatoren Marloes en Nicole vertellen met trots over de vele vrijwilligers die zich inzetten voor anderen. Bij Present Apeldoorn draait alles om verbinding. Of dat nu is door een tuin op te ruimen, een wandeling te maken met een groep ouderen of gewoon een praatje te maken bij de Buurtkoffie. Vaste gezichten zijn belangrijk “De Buurtkoffie kan niet zonder vrijwilligers,” vertelt Nicole. “Ik ben de enige betaalde kracht, maar verder draait het volledig op zo’n 24 vrijwilligers. Zij halen de bus op, zetten een terrasje neer en zijn gastheer en gastvrouw voor mensen die langskomen voor een kop koffie en een praatje. Vaste gezichten zijn belangrijk. Als mensen weten: oh, dat is Jan, die heb ik al eens gesproken, dat maakt de drempel om te komen veel lager.” Een paar uur inzet maakt echt het verschil Ook Marloes ziet de enorme impact van vrijwilligerswerk. “Bij de praktische projecten gaat het regelmatig om mensen die aan het overleven zijn. Mensen die het zwaar te verduren hebben in het leven en nauwelijks sociaal netwerk hebben waardoor sommige klussen niet te doen zijn. Soms voorkomen vrijwilligers zelfs een uithuiszetting door te helpen een huis of tuin op orde te brengen. Het zijn vaak situaties waarin een paar uur inzet écht het verschil maakt.” Een treffend voorbeeld is het verhaal van Leonie, een oudere dame die zich eenzaam voelde in haar flat. “Ze wilde verhuizen omdat ze geen contact had met haar buren,” vertelt Nicole. “Toen kwam de Buurtkoffie in haar wijk. Binnen korte tijd had ze veel meer contact met anderen, was de sfeer verbeterd en besloot ze te blijven. Ze heeft nu haar flat opgeknapt en is zelf vrijwilliger geworden. Dat is toch prachtig?” Wat het vrijwilligerswerk hénzelf oplevert Vrijwilligers bij Present krijgen niet alleen waardering, maar ook verbinding, plezier en voldoening. “We organiseren elk jaar een gezellige vrijwilligersdag,” zegt Nicole. “Laatst gingen we met z’n allen naar de Apenheul. Het is zo leuk om dan te zien hoe vrijwilligers van verschillende projecten elkaar ontmoeten en verhalen uitwisselen.” Vrijwilligerswerk bij Present is bovendien flexibel. “De flexpool past goed bij mensen die niet wekelijks willen vastzitten aan een tijd of plek,” legt Marloes uit. “Ze kunnen reageren als ze tijd of energie hebben. Dat maakt het laagdrempelig én aantrekkelijk, zeker voor jongere generaties.” Het lijkt klein, maar daar begint het Wat Present en haar vrijwilligers doen, gaat verder dan alleen hulp bieden. Het verandert de sfeer in de buurt. “We zien dat mensen elkaar weer leren kennen,” zegt Nicole. “Voorheen stonden bewoners bij twee verschillende liften te wachten. Nu stappen ze samen in en maken ze een praatje. Dat lijkt klein, maar daar begint het”! Marloes vult aan: “We proberen het normaal te maken dat mensen naar elkaar omzien. Dat is waar Present voor staat. Vrijwilligerswerk is niet alleen een klus klaren — het is bouwen aan een samenleving waarin we elkaar weer zien.” Foto: Sandra Dijkstra  Benieuwd naar de volledige foto en alle andere beelden? Kijk hier waar de expositie te zien is!

Het begon 50 jaar geleden met een idee van de directeur van de VVV. Hij zag dat de spoorlijn lag te verstoffen en dacht: daar moeten we iets moois mee doen. Zo begon de Veluwsche Stoomtrein Maatschappij met één locomotiefje en een paar rijtuigen. Inmiddels is het uitgegroeid tot een indrukwekkende vloot van tien rijvaardige stoomlocomotieven. Elk weekend, van Pasen tot eind oktober rijden ze over de koningslijn, door één van de mooiste stukjes Veluwe. In het hoogseizoen rijden ze zelfs dagelijks. Michel van den Wollenberg is commercieel en exploitatiedirecteur en vertelt lachend: “Het is een beetje uit de hand gelopen! In positieve zin dan. We zijn nu zelfs uniek in Europa met zo’n grote rijdende collectie. Net als iedereen bij de VSM ben ik vrijwilliger. Ik ben stoker op de locomotief, help bij de marketing en regel de exploitatie. We doen alles met vrijwilligers. En dat zijn er heel wat: zo’n 260 mensen, van wie maar liefst 80 tot 85 procent jongeren. Het belangrijkste: we doen alles samen. Dat is onze kracht.” We delen een passie, maar ook een vriendschap Die betrokkenheid van jongeren is uitzonderlijk in de vrijwilligerswereld. Waar veel verenigingen moeite hebben om de jeugd enthousiast te krijgen, bruist het bij de VSM van jonge mensen. “Het is vooral de passie voor techniek die trekt,” legt hij uit. “En dat werkt aanstekelijk. Jongeren nemen hun vrienden mee, en samen vormen ze een hechte groep. Ze houden de club levendig met frisse ideeën.” De vrijwilligers komen overal vandaan: van Apeldoorn tot Friesland en Limburg. Sommigen blijven hier in het weekend slapen in ons Mitropa slaaprijtuig, dat vroeger door Europa reed. Dat maakt het extra bijzonder. We delen een passie, maar ook een vriendschap.” Niet alleen reguliere, maar ook speciale ritten De vrijwilligers van de VSM organiseren niet alleen reguliere ritten, maar ook speciale op themadagen en evenementen. Zo ontstond tijdens de coronaperiode de Summer Night Express, avondritten door de Veluwe die meteen uitverkochten. “We mochten niet rijden met volle bezetting,” vertelt Michel. “Dus dachten we: wat kan wel? We organiseerden avondritten in samenwerking met Landal. Dat werd een groot succes. We doen het nog steeds elk jaar. Ook in de winter is de VSM een belevenis “Rond kerst rijden we met versierde rijtuigen, een echte kerstman en warme chocolademelk. Dat is magisch.” Met duimen en glimlachen “Mensen hebben geen idee hoeveel werk het is om zo’n stoomlocomotief rijdend te krijgen. Soms ben je er twaalf uur mee bezig voordat je kunt vertrekken. Maar als je dan het station binnenkomt rijden en je ziet die verbaasde gezichten van Huh? Hoe komt dat dan hier? En als je onderweg die mensen hun duimen omhoog ziet opsteken en kinderen zwaaien dan weet je weer waar je het voor doet. Dat geeft zoveel voldoening. Iedereen zegt dat vrijwilligers onmisbaar zijn, bij ons is dat letterlijk zo. Zonder vrijwilligers rijden we geen meter. Zij zijn de kracht van de VSM en daar zijn we al 50 jaar trots op!” Foto: Rob van der Eerden Benieuwd naar de volledige foto en alle andere beelden? Kijk hier waar de expositie te zien is!

In gesprek met Jopie en Marie, vrijwillige coördinatoren en Rikie, één van de vrijwilligers In Loenen staat al tientallen jaren een hechte groep vrijwilligers klaar voor dorpsgenoten die wat extra hulp kunnen gebruiken. Van vervoer naar het ziekenhuis of de soos tot een boodschapje doen, kleine tuinklusjes, het plaatsen van een beugel in de badkamer en hulp bij digitale vragen. Soms helpen ze bij iemand thuis zodat de mantelzorger er een paar uur tussenuit kan. Dat geeft lucht. Graag Gedaan zorgt ervoor dat niemand buiten de boot valt. De insteek is misschien praktisch, maar voor veel inwoners van Loenen maakt dit het verschil tussen isolement en verbondenheid. “Onze komst is soms het lichtpuntje op iemands dag,” zegt Rikie, één van de vrijwilligers. “En als mensen de volgende keer een buurvrouw meenemen, groeit het sociale netwerk weer een beetje.” Coördinator Marie vult aan: “We zorgen ervoor dat mensen elkaar blijven zien, dat ze meedoen. En dat is goed voor iedereen. Het zijn kleine dingen die we doen, maar voor iemand anders betekenen ze de wereld.” Iedereen heeft zijn eigen reden om zich in te zetten Ook de coördinatoren doen het werk vrijwillig. Iedereen heeft zijn eigen reden om zich in te zetten. Een van de vrijwilligers meldde zich aan na haar ervaring met haar eigen moeder. Zij was slecht ter been en heel zelfstandig, maar voelde zich vaak eenzaam. Iemand kwam af en toe bij haar langs voor een praatje. Dat deed haar zoveel goed. Ze zag dat zoiets kleins zóveel kan betekenen. Zonder vrijwilligers geen Graag Gedaan “Vrijwilligers spelen bij ons echt de hoofdrol. Zonder hen geen Graag Gedaan,” vertelt Jopie, één van de coördinatoren. “We hebben op dit moment zestien vrijwilligers. Je moet wat aan zingeving hebben in je leven. Het is fijn om iets te doen wat niet alleen jou blij maakt, maar ook een ander.” Het project is bovendien laagdrempelig: vrijwilligers kunnen zelf bepalen wanneer ze beschikbaar zijn. “Dat is denk ik onze kracht. Je kunt gewoon nee zeggen als het even niet uitkomt. Dat maakt het voor veel mensen haalbaar om toch iets te doen.” “In een dorp als Loenen doe je dat gewoon,” zegt Marie. “Je ziet elkaar bij de kerk, in het dorpscentrum of in het bos. Dan is het vanzelfsprekend dat je er voor elkaar bent.” De vrijwilligers van Graag Gedaan vormen een onmisbare schakel in de gemeenschap, met noaberschap, oog en zorg voor elkaar. Vrijwilligerswerk maakt het dorp een mooiere plek. Graag gedaan, is onderdeel van de Kap Foto: Jeffrey de Grijs  Benieuwd naar de volledige foto en alle andere beelden? Kijk hier waar de expositie te zien is!