Zoveel meer dan branden blussen

“Je bent niet alleen maar bezig met jezelf zeggen mensen vaak. Ze ervaren echt zingeving sinds ze vrijwilligerswerk doen.” Aan het woord is Marloes, vrijwilligerscoördinator bij Stichting Present Apeldoorn . “Voor andere mensen is het een manier om even uit hun eigen wereld te kunnen stappen en contact met anderen te hebben. Er zijn vrijwilligers die zich eenzaam voelen en nieuwe contacten opdoen door mee te doen aan een project. Zo hebben we een duo dat elkaar bij een verhuisklus ontmoette en nu wekelijks samen koffiedrinkt.” Coördinatoren Marloes en Nicole vertellen met trots over de vele vrijwilligers die zich inzetten voor anderen. Bij Present Apeldoorn draait alles om verbinding. Of dat nu is door een tuin op te ruimen, een wandeling te maken met een groep ouderen of gewoon een praatje te maken bij de Buurtkoffie. Vaste gezichten zijn belangrijk “De Buurtkoffie kan niet zonder vrijwilligers,” vertelt Nicole. “Ik ben de enige betaalde kracht, maar verder draait het volledig op zo’n 24 vrijwilligers. Zij halen de bus op, zetten een terrasje neer en zijn gastheer en gastvrouw voor mensen die langskomen voor een kop koffie en een praatje. Vaste gezichten zijn belangrijk. Als mensen weten: oh, dat is Jan, die heb ik al eens gesproken, dat maakt de drempel om te komen veel lager.” Een paar uur inzet maakt echt het verschil Ook Marloes ziet de enorme impact van vrijwilligerswerk. “Bij de praktische projecten gaat het regelmatig om mensen die aan het overleven zijn. Mensen die het zwaar te verduren hebben in het leven en nauwelijks sociaal netwerk hebben waardoor sommige klussen niet te doen zijn. Soms voorkomen vrijwilligers zelfs een uithuiszetting door te helpen een huis of tuin op orde te brengen. Het zijn vaak situaties waarin een paar uur inzet écht het verschil maakt.” Een treffend voorbeeld is het verhaal van Leonie, een oudere dame die zich eenzaam voelde in haar flat. “Ze wilde verhuizen omdat ze geen contact had met haar buren,” vertelt Nicole. “Toen kwam de Buurtkoffie in haar wijk. Binnen korte tijd had ze veel meer contact met anderen, was de sfeer verbeterd en besloot ze te blijven. Ze heeft nu haar flat opgeknapt en is zelf vrijwilliger geworden. Dat is toch prachtig?” Wat het vrijwilligerswerk hénzelf oplevert Vrijwilligers bij Present krijgen niet alleen waardering, maar ook verbinding, plezier en voldoening. “We organiseren elk jaar een gezellige vrijwilligersdag,” zegt Nicole. “Laatst gingen we met z’n allen naar de Apenheul. Het is zo leuk om dan te zien hoe vrijwilligers van verschillende projecten elkaar ontmoeten en verhalen uitwisselen.” Vrijwilligerswerk bij Present is bovendien flexibel. “De flexpool past goed bij mensen die niet wekelijks willen vastzitten aan een tijd of plek,” legt Marloes uit. “Ze kunnen reageren als ze tijd of energie hebben. Dat maakt het laagdrempelig én aantrekkelijk, zeker voor jongere generaties.” Het lijkt klein, maar daar begint het Wat Present en haar vrijwilligers doen, gaat verder dan alleen hulp bieden. Het verandert de sfeer in de buurt. “We zien dat mensen elkaar weer leren kennen,” zegt Nicole. “Voorheen stonden bewoners bij twee verschillende liften te wachten. Nu stappen ze samen in en maken ze een praatje. Dat lijkt klein, maar daar begint het”! Marloes vult aan: “We proberen het normaal te maken dat mensen naar elkaar omzien. Dat is waar Present voor staat. Vrijwilligerswerk is niet alleen een klus klaren — het is bouwen aan een samenleving waarin we elkaar weer zien.” Foto: Sandra Dijkstra  Benieuwd naar de volledige foto en alle andere beelden? Kijk hier waar de expositie te zien is!

Een gemeente waar afval niet bestaat, dat is de missie van Zero Waste Apeldoorn . De stichting organiseert onder andere workshops, ruilbeurzen en opruimacties en verbindt iedereen die wil bijdragen aan een schonere stad: inwoners, bedrijven en organisaties. Eefje en Tiphaine vertellen wat er allemaal gebeurt om verspilling te voorkomen. “We hebben veertien vaste vrijwilligers in ons eventteam,” vertelt Eefje. “Maar bij de opruimacties doen honderden mensen mee. Die mensen houden de stad schoon en wij zijn de partij die alles bij elkaar brengt. We zorgen voor de planning, regelen de spullen en hebben contact met de gemeente.” We zien je en we waarderen je Elke maand organiseert Zero Waste Apeldoorn opruimacties, vaak gecoördineerd door buurtvrijwilligers. “We vragen hen na afloop om te vertellen hoe het ging en foto’s te maken,” zegt Tiphaine. “Daar maken we een maandelijks een verslag van. Zo laten we zien: we zien je, we waarderen je. En we maken zichtbaar wat er gebeurt. Vroeger was dat allemaal veel anoniemer.” Van zwerfafval tot puzzelruil Wat ooit begon met afval prikken, groeide uit tot een brede beweging waarin duurzaamheid op allerlei manieren tot leven komt. “Sommige vrijwilligers beginnen met opruimen en merken dan: hé, ik kan meer doen,” vertelt Eefje. “Ze gaan kleding ruilen, iets repareren of organiseren zelf een activiteit. Zo ontstond ook de puzzelavond.” Tiphaine: “In coronatijd ben ik op Facebook een puzzelruilgroep gestart. Inmiddels doen daar meer dan 500 mensen aan mee. We hebben ook een kettingpuzzeltas die langs 24 adressen gaat. In acht maanden hebben we al meer dan 600 puzzels geruild. Zo simpel kan het zijn.” Een ander mooi voorbeeld is Ria, vrijwilliger bij de opruimacties op het Zwitsalterrein. “Zij zag bruikbare spullen in een container en dacht: dat is toch zonde,” vertelt Tiphaine. “Dankzij haar ontstond de workshop Van prul naar parel, waarin we afgedankte spullen opknappen. Inmiddels wordt deze workshop twee keer per jaar georganiseerd en is altijd in korte tijd volgeboekt. Zonder dat idee van Ria had deze terugkerende activiteit niet bestaan.” Samen is het leuker Het sociale aspect is minstens zo belangrijk als het duurzame doel. “Je bent actief, je ontmoet mensen, je doet iets goeds, dat geeft energie,” zegt Eefje. “Veel mensen doen mee omdat het gezellig is. En tegelijk maak je samen de stad mooier en je leven duurzamer.” Tiphaine vult aan “Er is niet één manier om duurzamer te leven. Iedereen doet het op z’n eigen manier. We kijken vooral naar wat wel lukt.” Mogen we ook meedoen? Zero Waste Apeldoorn werkt samen met meer dan vijftig lokale initiatieven en organisaties, onder andere Circulus, Foenix, CODA en de gemeente. De stichting is uitgegroeid tot een belangrijke schakel in het Apeldoornse duurzaamheidsnetwerk. “Het mooiste is om kleine partijen aan elkaar te koppelen die nog niet van elkaars bestaan of gedeelde doelen wisten,” zegt Eefje. “Een filmhuis dat meedoet aan de Zero Waste Week, een winkel die een workshop aanbiedt. En partners die ons zelf benaderen: ‘Mogen we ook meedoen?’ Dat is toch het mooiste compliment?” Foto: Bart van Uitert Benieuwd naar de volledige foto en alle andere beelden? Kijk hier waar de expositie te zien is!

Het begon 50 jaar geleden met een idee van de directeur van de VVV. Hij zag dat de spoorlijn lag te verstoffen en dacht: daar moeten we iets moois mee doen. Zo begon de Veluwsche Stoomtrein Maatschappij met één locomotiefje en een paar rijtuigen. Inmiddels is het uitgegroeid tot een indrukwekkende vloot van tien rijvaardige stoomlocomotieven. Elk weekend, van Pasen tot eind oktober rijden ze over de koningslijn, door één van de mooiste stukjes Veluwe. In het hoogseizoen rijden ze zelfs dagelijks. Michel van den Wollenberg is commercieel en exploitatiedirecteur en vertelt lachend: “Het is een beetje uit de hand gelopen! In positieve zin dan. We zijn nu zelfs uniek in Europa met zo’n grote rijdende collectie. Net als iedereen bij de VSM ben ik vrijwilliger. Ik ben stoker op de locomotief, help bij de marketing en regel de exploitatie. We doen alles met vrijwilligers. En dat zijn er heel wat: zo’n 260 mensen, van wie maar liefst 80 tot 85 procent jongeren. Het belangrijkste: we doen alles samen. Dat is onze kracht.” We delen een passie, maar ook een vriendschap Die betrokkenheid van jongeren is uitzonderlijk in de vrijwilligerswereld. Waar veel verenigingen moeite hebben om de jeugd enthousiast te krijgen, bruist het bij de VSM van jonge mensen. “Het is vooral de passie voor techniek die trekt,” legt hij uit. “En dat werkt aanstekelijk. Jongeren nemen hun vrienden mee, en samen vormen ze een hechte groep. Ze houden de club levendig met frisse ideeën.” De vrijwilligers komen overal vandaan: van Apeldoorn tot Friesland en Limburg. Sommigen blijven hier in het weekend slapen in ons Mitropa slaaprijtuig, dat vroeger door Europa reed. Dat maakt het extra bijzonder. We delen een passie, maar ook een vriendschap.” Niet alleen reguliere, maar ook speciale ritten De vrijwilligers van de VSM organiseren niet alleen reguliere ritten, maar ook speciale op themadagen en evenementen. Zo ontstond tijdens de coronaperiode de Summer Night Express, avondritten door de Veluwe die meteen uitverkochten. “We mochten niet rijden met volle bezetting,” vertelt Michel. “Dus dachten we: wat kan wel? We organiseerden avondritten in samenwerking met Landal. Dat werd een groot succes. We doen het nog steeds elk jaar. Ook in de winter is de VSM een belevenis “Rond kerst rijden we met versierde rijtuigen, een echte kerstman en warme chocolademelk. Dat is magisch.” Met duimen en glimlachen “Mensen hebben geen idee hoeveel werk het is om zo’n stoomlocomotief rijdend te krijgen. Soms ben je er twaalf uur mee bezig voordat je kunt vertrekken. Maar als je dan het station binnenkomt rijden en je ziet die verbaasde gezichten van Huh? Hoe komt dat dan hier? En als je onderweg die mensen hun duimen omhoog ziet opsteken en kinderen zwaaien dan weet je weer waar je het voor doet. Dat geeft zoveel voldoening. Iedereen zegt dat vrijwilligers onmisbaar zijn, bij ons is dat letterlijk zo. Zonder vrijwilligers rijden we geen meter. Zij zijn de kracht van de VSM en daar zijn we al 50 jaar trots op!” Foto: Rob van der Eerden Benieuwd naar de volledige foto en alle andere beelden? Kijk hier waar de expositie te zien is!